حمید ضیایی‌پرور - همشهری : شبکه‌های اجتماعی مجازی محصول فناوری‌های وب2 هستند.

ویژگی اصلی این فناوری‌ها، تعاملی بودن و امکان مشارکت کاربران در تولید محتوا و انتشار اطلاعات است. شبکه‌های اجتماعی مجازی چارچوبی را برای فضای بحث و تبادل نظر شهروندان درباره موضوعات مختلف اجتماعی ‌فراهم آورده‌اند. در این محیط‌ها، شهروندان می‌توانند با ایجاد گروه‌ها و اجتماعات مجازی تخصصی درباره موضوعات مورد علاقه خود بحث کرده و راهکارهای پیشنهادی خود را برای برطرف کردن مشکلات ارائه دهند.

به اشتراک‌گذاری اطلاعات شامل فایل‌ها، فیلم‌ها، تصاویر ،عکس‌ها و اطلاعات مستند از دیگر امکاناتی است که فضای شبکه‌های اجتماعی برای شهروندان امروز فراهم می‌آورند. در واقع امروزه شهروندان الکترونیک که دارای سواد دیجیتال شده‌‌اند قادرند نه‌تنها مصرف‌کننده و دریافت‌کننده اطلاعات باشند بلکه‌ با استفاده از امکاناتی که این شبکه‌ها در اختیارشان می‌گذارند خود صاحب رسانه شده و دیدگاه‌های خود را مستقیما بدون عبور دادن از فیلترهای مرسوم رسانه‌های سنتی و صنعتی روی فضای وب منتشر کنند. چنین قابلیتی باعث شده است تا شهروند امروز که به شهروند الکترونیک تبدیل شده کاملا از موضع فعالانه بامسائل و مشکلات زندگی پیرامونی خودش برخورد کند. لذا ممکن است به محض مشاهده یک مشکل کوچک در حوزه زندگی خود‌، آن را با استفاده از ابزارهای ساده‌ای مانند موبایل مستند‌سازی‌ کرده و با شرح و تفصیل و ریشه‌یابی روی شبکه‌های اجتماعی مجازی منتشر کند.

مدیریت شهری باید نه‌تنها از این امکان و شرایط جدید ایجاد شده استقبال کند بلکه باید زمینه گسترش چنین پدیده‌ای را نیز فراهم آورد‌ چرا که توسعه فضای‌های مجازی درون شبکه‌های اجتماعی و
به‌طور کلی فضای وب می‌تواند به رصد مشکلات موجود، اطلاع از تنگناهای محلات و مسائلی که مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند کمک کند. در این حالت شهروندان به مثابه ناظرانی خواهند بود که بدون هرگونه هزینه‌ای، به رایگان مسائل و مشکلات را به گوش مدیران شهری رسانده و راهکارهای مورد نظر خود را نیز به ساده‌ترین شکل و بدون هر گونه ملاحظه ارائه می‌کنند. پایش شبکه‌های اجتماعی مجازی همچنین می‌تواند به مثابه دماسنجی عمل کند که پیش از سایر دستگاه‌های نظارتی، میزان رضایت یا نارضایتی مردم هر منطقه از شهر را به گوش مدیریت شهری برساند. علاوه بر اینها، مدیریت شهری و به‌ویژه شهرداری تهران می‌تواند با فعال‌سازی‌ ویژگی‌های شبکه‌های اجتماعی در سامانه‌های الکترونیک و وب‌سایت خود، زمینه بحث و تبادل نظر مردم درباره موضوعات مختلف شهری را فراهم آورد.

ایجاد و حمایت از شبکه‌های اجتماعی مجازی و به‌ویژه رویکرد بومی‌سازی‌ این شبکه‌ها در بستر امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری موجود شهرداری تهران می‌تواند دریچه‌ای تازه به روی مردم باز کرده و آنها را در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی شهر مشارکت دهد.واقعیت این است که طبق تحقیقات انجام شده امروزه فضای غالب وب و اینترنت در انحصار شبکه‌های اجتماعی مجازی قرار گرفته و بیش از 87‌درصد از کاربران اینترنت به نوعی عضو یکی از این شبکه‌های اجتماعی هستند. بنابراین باید توجه کرد که این رویکرد که کاملا منطبق با رفتار کاربران در محیط اینترنت در سطح جهان نیز هست قابل برگشت به رویکرد اطلاع رسانی یک‌سویه و خطی با مدل‌های انتقالی یا تزریقی نیست.

اگر شهرداری تهران و سایر ارگان‌های مرتبط با مدیریت شهری می‌خواهند شهروندان را در فرایند مدیریت مشارکت دهند بهترین راه آن گشودن پنجره‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی با رعایت قوانین و ضوابط جاری کشور به روی شهروندان است. به نظر می‌رسد راه‌اندازی 7 شبکه اجتماعی تهران در فضای مجازی در همین راستا صورت گرفته است.